Geslachtshormonen

Geslachtshormonen zijn steroïde hormonen die een sleutelrol spelen bij de ontwikkeling en het behoud van seksuele kenmerken en reproductie. Bij mensen worden de meeste geslachtshormonen geproduceerd in de gonaden — de testes bij mannen en de ovaria bij vrouwen — maar ook in mindere mate in de bijnieren.

De belangrijkste klassen zijn androgenen (zoals testosteron en dihydrotestosteron), oestrogenen (zoals oestradiol) en progestagenen (zoals progesteron). Daarnaast fungeren voorlopers zoals DHEA en androstenedion als voorloperstoffen. De synthese start bij cholesterol en verloopt via pregnenolon naar andere steroïden, gereguleerd door de hypothalamus-hypofyse-gonadale as: GnRH stimuleert de afgifte van LH en FSH, die op hun beurt de gonaden aanzetten tot hormoonproductie.

De geslachtshormonen dragen bij aan de ontwikkeling van primaire en secundaire geslachtskenmerken, de puberteit, de regulatie van de menstruatie en bevruchting, en aan functies zoals botdichtheid, stofwisseling en stemming. Het effect varieert met geslacht, levensfase en individuele factoren.

Aandoeningen kunnen ontstaan door tekort of teveel aan geslachtshormonen, zoals hypogonadisme, polycysteus-ovariumsyndroom of bijnierstoornissen. Behandeling kan bestaan uit hormoonvervanging, anticonceptie, antiandrogenen of aromatase-remmers, afhankelijk van de aandoening. Geslachtshormonen spelen ook een rol in gendergerelateerde zorg, zoals hormoontherapie bij transgender personen.