Geldigheidsbereik

Geldigheidsbereik is de tijd- en, in sommige gevallen, geografische reikwijdte waarin een document, credential of gegevensitem als geldig wordt beschouwd. Het geeft aan tot wanneer het item gebruikt mag worden of betrouwbaar blijft voor een bepaald doel. Het begrip kan zowel temporair als situationeel zijn: een start- en einddatum bepalen de geldigheid, terwijl onder bepaalde voorwaarden vervanging, vernieuwing of herkeuring vereist kan zijn.

In de praktijk komt geldigheidsbereik het vaakst voor als een tijdsgebonden venster. Veel documenten en permissies hebben een begin- en einddatum (bijv. paspoorten, rijbewijzen, certificaten, vouchers). Sommige instrumenten zijn geldig tot ze expliciet ingetrokken worden, maar ook dan blijft de datum van intrekking een bepalende factor. Daarnaast kan geldigheid een geografische component hebben: een certificaat, recht of kaart kan in een bepaald land of gebied geldig zijn, maar niet daarbuiten.

Bij digitale middelen speelt geldigheidsbereik een centrale rol. Digitale certificaten bevatten vaak een not-before- en not-after-datum, waarna de sleutel als ongeldig wordt beschouwd tenzij tijdig vernieuwd. Tijdige verificatie kan ook afhankelijk zijn van certificatestatusverlening (revocation) en real-time checks zoals OCSP. Bij licenties en abonnementen bepaalt vervaldatum of voortzetting of verlenging nodig is voor voortgezet gebruik.

Het beheer van geldigheidsbereik vereist tijdige vernieuwing en naleving van regelgeving. Verlenging, hernieuwing of intrekking hebben invloed op betrouwbaarheid, beveiliging en toegang. Het begrip is fundamenteel voor vertrouwen in documenten, certificaten en digitale transacties.