Gegevensstandaarden

Gegevensstandaarden zijn afspraken over hoe data gestructureerd, gedefinieerd en uitgewisseld worden, zodat verschillende systemen, organisaties en sectoren elkaar kunnen begrijpen en effectief kunnen samenwerken. Ze behandelen zowel de semantische kant (definities, terminologie, ontologieën) als de syntactische kant (datamodellen, berichtstructuren, formaten) en bevatten vaak regels voor transport, validatie en beveiliging.

Een gegevensstandaard beschrijft meestal welke gegevenselementen bestaan (bijvoorbeeld personen, organisaties, adressen), welke eigenschappen elk element heeft ( datatype, toelichting, validatievoorwaarden), welke codesets gelden en hoe referenties beheerd worden. Ook geeft zij aan hoe data zijn gestructureerd bij uitwisseling, bijvoorbeeld in hiërarchische of geneste formaten en in seriële vormen zoals XML, JSON of CSV, en welke validatieregels gelden om datakwaliteit te waarborgen.

Governance en beheer van gegevensstandaarden worden doorgaans geregeld door betrokken overheden, sectororganisaties of semioverheidsinstellingen. Dit omvat versiebeheer, implementatierichtlijnen, conformance testing en registraties van standaarden zodat aanbieders en afnemers op hetzelfde referentiekader kunnen vertrouwen.

Relatie met open standaarden: gegevensstandaarden hangen vaak samen met open standaarden, omdat openheid en hergebruik de interoperabiliteit bevorderen. Open standaarden maken specificaties openbaar beschikbaar, zodat verschillende partijen onafhankelijk van leveranciers kunnen samenwerken en data kunnen uitwisselen.

Toepassing: in de publieke sector en bij bedrijven dienen gegevensstandaarden als fundament voor digitale dienstverlening, gegevensdeling tussen overheden, en consistente omgang met referentiedata zoals adressen, organisaties en andere basisregistraties. Door gestandaardiseerde gegevens kunnen systemen beter interopereren en data kwalitatiever en betrouwbaarder beschikbaar blijven.