Gedraggericht

Gedraggericht is een benadering die de nadruk legt op observeerbaar gedrag bij het ontwerpen, uitvoeren en evalueren van interventies. Het wordt toegepast in diverse domeinen zoals onderwijs, jeugdzorg, klinische psychologie en organisatiepsychologie. Kenmerkend is dat besluitvorming voor een groot deel op meetbare gedragsuitkomsten berust, terwijl minder of geen nadruk ligt op onzichtbare factoren zoals innerlijke overtuigingen of kennisniveau.

In het onderwijs en opvoeding komen gedraggerichte methoden terug in gedragsondersteuningsplannen, duidelijke regels, routines, en systematische bekrachtiging. Binnen de psychologie verwijst men naar gerichte gedragsinterventies en functionele gedragsanalyse (ABC-analyse) om de relatie tussen antecedenten, gedrag en consequenties in kaart te brengen. In arbeidsorganisaties worden doelstellingen en evaluaties vaak verwoord in termen van gewenst gedrag, met feedback en beloning als voornaamste instrumenten.

Voordelen zijn onder meer duidelijke verwachtingen, haalbare en meetbare doelen, en basale verantwoording. Nadelen kunnen zijn dat complexe oorzaken of leer- en motivatieprocessen minder aandacht krijgen, en dat de nadruk op gedrag op korte termijn kan neigen tot oppervlakkige naleving. Ethiek en welzijn blijven cruciaal bij het toepassen van gedragsgerichte interventies, zeker bij maatregelen die bekrachtiging of sancties betreffen.

Gedraggericht kan naast inhouds- of competentiegericht onderwijs bestaan en werkt vaak beter wanneer men gedragsdoelen koppelt aan leer- en ontwikkelingsdoelen. Zie ook verwante concepten zoals gedragsanalyse, bekrachtiging en gedragstherapie.