Gedicteerd

Gedicteerd is het voltooid deelwoord van het werkwoord dicteren. Het duidt aan dat een gesproken tekst is opgeschreven door iemand anders op diens aanwijzingen of instructie. Het kan zowel in de betekenis van een verledighandeling (“ik heb de brief gedicteerd”) als als bijvoeglijk naamwoord worden gebruikt (“een gedicteerde tekst”).

Grammaticaal wordt gedicteerd meestal vervoegd met hebben in voltooide tijden: “Ik heb de brief gedicteerd.” In de passieve constructie kan men ook zeggen “De brief is gedicteerd door de secretaris.” Als bijvoeglijk naamwoord blijft het vaak beperkt tot beschrijving van iets als geproduceerd door dictaat, bijvoorbeeld “een gedicteerde tekst” of “gedicteerde notulen”.

Etymologie en verwante termen: dicteren komt uit het werkwoord dicteren, dat afstamt van Franse dicter of Latijn dicere, wijzen en spreken. Het zelfstandig naamwoord bij dit werkwoord is dictee, de handeling van het dictaat, bijvoorbeeld tijdens een dictee in de klas.

Gebruik en context: gedicteerd wordt veel gebruikt in onderwijs- en kantoorcontext. Een docent kan opdrachten dicteren zodat deze schriftelijk vastliggen, of een verslag kan zijn gedicteerd en daarna uitgewerkt. Het woord kan ook verwijzen naar teksten die direct uit gesproken taal zijn overgenomen en vastgelegd.

Zie ook: dicteren, dictee, dictatie.