GUMstructuur

De GUM-structuur is een term uit de metrologie die verwijst naar de gestructureerde weergave van onzekerheidsanalyse volgens de GUM-methodiek (Guide to the Expression of Uncertainty in Measurement). De GUM-methodiek beschrijft hoe meetresultaten worden gepresenteerd met hun onzekerheden en welke aannames daarbij horen. De structuur bevordert transparantie van rekenstappen en traceerbaarheid naar nationale en internationale normen.

Belangrijke onderdelen van de GUM-structuur zijn onder meer de relevante inputgrootheden xi met hun standaardonzekerheden ui, de wiskundige relatie y = M(x) tussen invoer en uitvoer, en de gevoeligheidscoëfficiënten ci = ∂y/∂xi. Ook wordt rekening gehouden met covariantie cov(xi, xj) tussen de inputgrootheden. De gecombineerde standaardonzekerheid uc(y) wordt berekend als sqrt(sum_i sum_j ci cj cov(xi, xj)); bij onafhankelijke xi vereenvoudigt dit tot sqrt(sum_i (ci ui)^2).

De uitkomst van de onzekerheidsrekening levert vervolgens de meetwaarde met een uitgebreide onzekerheid U = k * uc(y), waarbij k meestal 2 is voor een circa 95 procent betrouwbaarheid. De GUM-structuur vereist daarnaast informatie over de aard van de verdeling(en) van de inputgrootheden en de aannames bij de modelkeuze.

Toepassingsgebied: de GUM-structuur wordt veel toegepast in kalibratiecertificaten en laboratoriumrapporten om traceerbaarheid en vergelijkbaarheid te waarborgen. Bij complexere of sterk niet-lineaire modellen kan Monte Carlo-sampling worden toegepast om uc(y) te bepalen.

Zie ook: GUM, onzekerheidsanalyse, metrologie.