Experimentbeheer

Experimentbeheer verwijst naar het systematisch plannen, uitvoeren, registreren en controleren van onderzoeks- en testactiviteiten met als doel traceerbaarheid, reproduceerbaarheid en naleving van veiligheids- en kwaliteitsnormen te waarborgen. Het concept vindt toepassing in laboratoriumpraktijken, klinisch onderzoek, software-experimenten en ander onderzoekswerk.

Belangrijke elementen zijn onder meer experimenteel ontwerp, protocolbeheer, toewijzing van middelen, versiebeheer van documenten en procedures, en data- en metadata-management. Het gebruik van elektronische laboratoriumboekjes (ELN) en laboratoriuminformatiesystemen (LIMS) ondersteunt registratie en data-integriteit. Reproduceerbaarheid wordt bevorderd door audit trails, toegangscontrole en duidelijke verantwoordelijkheden.

Governance speelt een centrale rol in experimentbeheer en valt vaak onder bredere onderzoeks- en data governance, met normen zoals SOPs, GLP/GCP in relevante contexten, ethische beoordelingen en naleving van privacyregels (AVG). Het doel is efficiëntie, compliance en veiligheid, evenals betrouwbare resultaten die reproduceerbaar zijn door derden.

Uitdagingen en toepassingen omvatten de implementatie van systemen en processen, training van personeel en interoperabiliteit tussen verschillende tools en afdelingen. Het begrip wordt veel gebruikt in laboratoria, farmaceutische bedrijven en academische instellingen, en vindt ook toepassing in softwaretesten en gecontroleerde omgevingen waar experimentele procedures en gegevens zorgvuldig moeten worden beheerd.