Eilanden

Een eiland is een landmassa die volledig door water wordt omgeven en groter is dan een enkele rots. Eilanden variëren enorm in grootte en vormen en komen wereldwijd voor. Een verzameling eilanden wordt een archipel genoemd; een enkelvoudig eiland is geen archipel.

Eilanden ontstaan door geologische processen zoals platentektoniek, vulkanische activiteit en sedimentatie. Vulkanische eilanden ontstaan vaak aan hotspots waar magma door de aardkorst stijgt; zand- en koraaleilanden ontstaan door ophoping van zand, koraal en ander materiaal in tropische wateren. Ook door geleidelijke kustopbouw langs kusten of door het opheffen van delen van de aardkorst kunnen eilanden ontstaan. Kunstmatige eilanden ontstaan door ophoging en uitbreiding van landmassa.

Ecologisch bieden eilanden vaak unieke habitats door isolatie, met bijvoorbeeld mangroves, duinen, tropische wouden en koraalriffen. Endemische soorten komen vaker voor. Eilanden staan daarentegen ook bloot aan kwetsbaarheden: verlies van habitat, invasieve diersoorten en klimaatverandering, die zeespiegelstijging kunnen verergeren.

In politiek en economie spelen eilanden een rol bij land- en maritieme grenzen. Ze maken deel uit van landen en kunnen autonome gebieden of eilandstaten vormen. Bekende archipels zijn de Canarische Eilanden, de Azoren en Hawaï. Fiji en Palau zijn eveneens bekende eilandgroepen in Oceanië.

Samengevat zijn eilanden diverse, door water omgeven landmassa’s die ontstaan uit geologische processen en die ecologisch en politiek betekenis hebben, terwijl hun kenmerken sterk per locatie variëren.