Dienstvormen

Dienstvormen is een term die in de Nederlandse publieke en semi-publieke sectoren wordt gebruikt om de verschillende manieren aan te duiden waarop een dienst of zorgverlening aan cliënten of burgers wordt geleverd. De term wordt veel toegepast in zorg en welzijn, maar ook in overheidsdienstverlening en klantencontact. Een dienstvorm beschrijft wat er geleverd wordt, hoe het gebeurt, waar het plaatsvindt en onder welke condities.

In de zorg en welzijn worden dienstvormen vaak gecategoriseerd op basis van locatie en aard van de dienstverlening. Locatiegerelateerde vormen omvatten intramuraal (binnen een instelling zoals een verpleeghuis), extramuraal (bij de cliënt thuis of in de gemeenschap) en ambulant (bezoeken op afspraak of ter plaatse). Daarnaast wordt onderscheid gemaakt in de intensiteit en aard van de zorg, zoals residentiële zorg, dagzorg en thuiszorg, met varianten in lengte en continuïteit van ondersteuning.

Ook financiering en aanbesteding spelen een rol bij dienstvormen. Voorbeelden zijn leveringsmodellen die publiek gefinancierd zijn, contractuele of marktgebaseerde regelingen, en keuzes tussen in-house levering en uitbesteding aan externe aanbieders. De juiste dienstvorm hangt af van de behoeften van de cliënt, de beschikbaarheid van personeel, kosten en regelgeving.

De keuze voor een dienstvorm beïnvloedt toegankelijkheid, kwaliteit en continuïteit van de dienstverlening en vereist regelmatig evaluatie om afstemming op veranderende behoeften en doelmatigheid te verbeteren. Zie ook termen als dienstverlening en zorgvormen voor verwante concepten.