Cytoreductieve

Cytoreductieve verwijst naar behandelingen die gericht zijn op het verminderen van de tumorbelasting bij kanker. In de oncologie wordt de term vaak gebruikt wanneer volledige verwijdering van alle zichtbare tumorweefsel niet haalbaar is, maar een groot deel van de ziekte kan worden weggenomen zodat aanvullende therapieën effectiever kunnen zijn. Cytoreductieve benaderingen zijn met name bekend in de behandeling van peritoneale metastasen en bepaalde gynecologische en colorectale kankers.

De meest voorkomende vorm is cytoreductieve chirurgie (CRS), waarbij zo veel mogelijk zichtbaar tumorweefsel uit de buikholte wordt verwijderd. In veel behandelprotocollen wordt CRS gevolgd door lokaal toegediende chemotherapie, bijvoorbeeld hyperthermische intraperitoneale chemotherapie (HIPEC), waarbij chemotherapie onder verhitte omstandigheden direct in de buikholte wordt toegepast om achtergebleven en micrometastatische cellen te bestrijden.

Indicaties en selectie zijn cruciaal voor succes. Cytoreductieve procedures worden meestal overwogen bij patiënten met peritoneale metastasen van bijvoorbeeld ovarium-, colorectale- of appendiceale kanker, mesothelioom en sommige andere tumoren. De geschiktheid hangt af van de omvang van de ziekte (vaak gemeten met een peritoneaal kankersindex PCI) en de mogelijkheid om een complete of vrijwel complete cytoreductie te bereiken (veelal CC-0 of CC-1). Ook patiëntfactoren zoals fysieke conditie en comorbiditeiten spelen een rol.

Uitkomsten en overwegingen: bij geselecteerde patiënten kan cytoreductieve chirurgie met HIPEC de overleving verlengen en symptomatische verlichting bieden. De behandeling is echter geassocieerd met aanzienlijke risico’s en morbiditeit en vereist een gespecialiseerde, multidisciplinaire aanpak in centra met ervaring in CRS/HIPEC. Niet alle patiënten behalen een curatieve uitkomst; het doel is vaak ziektecontrole en palliation, naast potentiële duurverlenging.