Concurrentieproblemen

Concurrentieproblemen verwijzen naar belemmeringen voor effectieve concurrentie in markten. Ze ontstaan wanneer markten niet functioneren zoals in een theoretische vrije concurrentie, waardoor bij één of enkele aanbieders aanzienlijke marktmacht ontstaat of er kartelvorming plaatsvindt. Dit kan leiden tot hogere prijzen, minder innovatie en minder keuze voor consumenten.

Voorbeelden zijn kartelvorming en prijsafspraken tussen ondernemingen; fusies of acquisities die de concurrentie verminderen; hoge toetredingsdrempels voor nieuwe spelers; informatieasymmetrie en misbruik van marktmacht; netwerkexternaliteiten die dominante spelers versterken.

Oorzaken zijn onder meer structurele marktfouten, informatieasymmetrie, regulering die concurrentie ontmoedigt en toenemende marktmacht die prijszetting en outputkeuzes beïnvloedt.

De gevolgen kunnen in verschillende sectoren voorkomen: hogere prijzen, verminderde kwaliteit en innovatie, beperkte keuzemogelijkheden en inefficiënte productie.

Beleidsmaatregelen richten zich op het bevorderen van mededinging: toezicht en handhaving door mededingingsautoriteiten zoals de Autoriteit Consument en Markt (ACM) en de Europese Commissie; bestrijden van kartels; beoordeling en indien nodig aanpassing van fusies; bevordering van toetreding en transparantie; en waar nodig regulering in gereguleerde sectoren waar echte concurrentie niet haalbaar is.

Meetinstrumenten omvatten analyse van marktaandelen en de Herfindahl-Hirschman-index (HHI), prijsontwikkelingen en concurrentiedruk.