Compatibiliteitsredenen

Compatibiliteitsredenen zijn beweegredenen of regels die bepalen of twee taken, functies of posities tegelijk kunnen worden bekleed zonder onverenigbare belangen of conflicten. Het begrip draait om compatibiliteit: of twee rollen elkaar versterken of juist uitsluiten vanwege overlappende verantwoordelijkheden, tijdsbesteding of belangen. In juridische en bestuurlijke contexten worden compatibiliteitsredenen vaak toegepast om te beoordelen of iemand een bepaalde combinatie van posities mag innemen. Ook in arbeidsrelaties of privé-omstandigheden kan men praten over compatibiliteitsredenen wanneer het samengaan van functies de integriteit of het functioneren kan beïnvloeden.

Toepassingsgebieden zijn onder meer politiek en openbaar bestuur (bijv. of iemand naast een politieke functie ook bestuurder is bij een organisatie), ondernemingen en corporate governance (belangenconflicten tussen toezicht en aandeelhouders), wetenschap en onderwijs (nevenfuncties die de onderzoekspositie kunnen beïnvloeden) en media of cultuur (contractuele verplichtingen en publieke taken versus commerciële activiteiten).

Beoordeling gebeurt vaak met maatregelen zoals verklaring van belangen, afkoelingsperiodes, recusal of afstand nemen van beslissingsbevoegdheden en periodieke evaluaties.

In de literatuur onderscheidt men positieve compatibiliteit (de combinatie is toegestaan) en negatieve compatibiliteit (verboden of sterk beperkt).