Botcompactie

Botcompactie is een term die de dichtheid en structuur van botweefsel beschrijft, met de nadruk op het compacte (corticale) bot dat de buitenste laag van een bot vormt. Deze buitenlaag is doorgaans steviger en minder poreus dan het binnenste trabeculaire (spongieuze) bot, en samen bepalen ze de sterkte en stijfheid van het bot.

Anatomische variatie: De hoeveelheid en de dikte van het compacte bot variëren tussen botten en langs de lengte van een bot. Langere botten hebben vaak een dikkere cortex ter ondersteuning van krachten, terwijl plaatsen met minder belasting een dunnere corticale wand vertonen. Leeftijd en hormoonstatus beïnvloeden eveneens de corticale densiteit.

Metingen en beeldvorming: Corticale densiteit en dikte kunnen worden vastgesteld met beeldvormingstechnieken zoals DXA voor globale botdichtheid en CT/micro-CT voor corticale dikte en porositeit. Histologische analyse biedt microscopische details over lamellair structuur en remodelering. MRI kan beperkte informatie geven over botvolume en waterinhoud maar is minder geschikt voor densiteitsmeting.

Betekenis en toepassingen: Een hogere botcompactie draagt bij aan betere primaire stabiliteit van orthopedische en tandheelkundige implants en moet worden overwogen bij preoperatieve planning. Verminderde corticale densiteit is kenmerkend bij osteoporose en verhoogt het risico op breuken. In paleontologie wordt botcompactie gebruikt om levensstijl en metabole parameters te schatten.

Zie ook: corticaal bot, trabeculair bot, botremodelering, osteoporose.