Bosonachtige

Bosonachtige is een term uit de Nederlandse wetenschappelijke taal die wordt gebruikt om te verwijzen naar objecten die zich als bosonen gedragen of die op een bosonachtige manier kunnen worden beschreven. In de kern gaat het om de eigenschap dat het betreffende deeltjes of excitaties volgen Bose-Einstein-statistieken of een geheel spinquantumgetal hebben, waardoor zij onder bepaalde omstandigheden meerdere personen in dezelfde toestand kunnen bezetten.

Hoewel de term informeel is en geen strikt formele classificatie vervangt, wordt hij gebruikt om verschil aan te geven tussen bosonachtige en fermionische eigenschappen. Formeel is bosonachtig relevant wanneer een deeltje of quasi-deeltje een gehele spin heeft of zich in bepaalde omstandigheden als een boson gedraagt, zelfs als het uiteindelijk uit fermionen kan bestaan of een complex samenspel van interacties is.

Voorbeelden van bosonachtige verschijnselen zijn onder meer fotonen, phononen en magnonen, die als bosonen worden beschouwd en Bose-Einstein-condensatie kunnen vertonen. Ook sommige samengestelde deeltjes en quasi-deeltjes, zoals Cooper-paren in supergeleiders of bepaalde excitonen in halfgeleiders, gedragen zich onder geschikte omstandigheden als bosonen. In condensede-materie- en koude-atoom-systemen wordt vaak sprake van bosonachtige excitations die coherente quantumtoestanden mogelijk maken.

Belangrijk is dat bosonachtige eigenschappen vaak contextafhankelijk zijn. Ze gelden meestal in een bepaalde energiewindow of dichtheidsregime; bij hogere dichtheden of complexere interacties kan de boson-achtige beschrijving minder nauwkeurig zijn.