Bochtstraal

Bochtstraal is de straal van de kromming van een bocht of curve. In de wiskunde en meetkunde is de bochtstraal (ρ) de straal van de kromming: hoe kleiner de straal, hoe scherper de bocht. Voor een cirkel is de bochtstraal constant, maar bij onregelmatige krommen kan deze radius langs de kromming variëren. De bochtstraal geeft aan hoe veel de richting van een lijn verandert per afstand, en is daarmee een maat voor de scherpte van de bocht.

In praktische toepassingen wordt de term bochtstraal vooral gebruikt bij pijpen, leidingen, kabels, slangen en wegen. Een te kleine bochtstraal kan plastische vervorming, scheurvorming, wrinkling of knikken veroorzaken, terwijl een te grote bochtstraal leidt tot meer materiaalgebruik en minder wendbaarheid. Bij buigen komt bovendien vaak onderscheid tussen de binnenradius en de buitenradius van de bocht voor, omdat de staaldikte en detail van het materiaal bepalen hoe de buiging doorwerkt aan binnen-, midden- en buitenkant.

De minimale bochtstraal R_min hangt af van verschillende factoren, zoals materiaal, wanddikte, diameter en fabricageproces (bijv. walsen of buigen). Fabrikanten geven vaak aanbevelingen of specificaties in termen van meerdere keren de diameter of van de buis buitenradius. In ontwerp en engineering wordt de bochtstraal gekozen zodat belasting, spanning en betrouwbaarheid in overeenstemming zijn met de vereisten van de toepassing.

Samengevat beschrijft de bochtstraal hoe scherp een bocht is en vormt deze een cruciale ontwerpparameter in zowel geometrische als technische contexten.