Belichtingscontrole

Belichtingscontrole verwijst naar het proces en de techniek waarmee beelden zo worden belicht dat de helderheid en details in zowel schaduwen als hooglichten behouden blijven. Het omvat meetmethoden, beeldinstellingen en verwerkingsstappen om een gewenste expos ure te bereiken.

De belichtingstriangle speelt een centrale rol: diafragma (f-getal), sluitertijd en ISO bepalen samen hoeveel licht de sensor bereikt. Het diafragma regelt de lichtdoorlatendheid en de scherptediepte, de sluitertijd bepaalt hoe lang licht op de sensor valt en de ISO geeft aan hoe gevoelig de sensor is voor licht. Veranderingen aan één element beïnvloeden de rest via de belichtingwaarde (EV). Het doel is vaak een correcte belichting met voldoende detail in zowel schaduwen als hooglichten.

Meting van de scène gebeurt via verschillende meetmodi. Evoluerende of matrixmeting kijkt naar de hele scène, centrumgewogen telt naar het midden, en spotmeting meet een kleiner gebied. Metingen helpen bij het kiezen van een baseline belichting, die vervolgens kan worden aangepast.

Technieken voor belichtingscontrole omvatten belichtingscompensatie (EV) om automatische modi te sturen in de gewenste richting, belichtingsbracketing voor meerdere opnamen met verschillende belichtingen, en HDR-compositie. In videoproductie bestaan vergelijkbare concepten, met extra aandacht voor real-time clippingwaarschuwingen en zebra-indicatoren.

Praktisch wordt belichtingscontrole vaak ondersteund door tools als histogrammen, omhoog- en onderbelichtingswaarschuwingen en het fotograferen in RAW voor latere belichtingscorrecties. Tot slot vereist effectieve belichtingscontrole begrip van de scène, doelstellingen van de opname en de beperkingen van de gebruikte apparatuur.