Beheersings

Beheersings vormen een verzamelterm die in risicobeheer en governance worden gebruikt voor de maatregelen en mechanismen waarmee een organisatie risico’s beheerst en doelstellingen probeert te realiseren. Vaak gaat het om beheersingsmaatregelen of beheersingsprocessen die samen een systeem van interne controle vormen. Beheersings worden toegepast op uiteenlopende gebieden, zoals operationele processen, informatiebeveiliging, kwaliteitsbeheer en compliance. Het doel is om kansen en bedreigingen tijdig te signaleren, fouten te voorkomen en bij incidenten snel te kunnen reageren.

Beheersings kunnen onderverdeeld worden in preventieve, detectieve en corrigerende maatregelen. Preventieve beheersingsmaatregelen voorkomen risico's voordat ze optreden, zoals autorisatie, scheiding van taken en toegangscontrole. Detectieve maatregelen signaleren afwijkingen op tijd, bijvoorbeeld via reconciliaties, monitoring en exception reporting. Corrigerende maatregelen richten zich op herstel en verbetering na een incident, zoals incidentrespons, after-action reviews en aanpassingen in procedures.

In raamwerken als COSO en ISO 31000 worden beheersingssystemen gezien als onderdeel van governance en risicomanagement. In informatieve beveiliging verwijzen beheersingsmaatregelen naar controles zoals wachtwoordbeleid, encryptie, logging en incidentrespons; in IT-management naar change management en back-ups. Praktische voorbeelden zijn toegangsbeheer, autorisatieprocedures, auditlogs, back-ups en recovery testing, trainingsprogramma’s en periodieke audits.

Beoordeling en onderhoud: de effectiviteit van beheersingsmaatregelen wordt regelmatig beoordeeld door risicobeoordelingen, interne audits en managementrapportages, en waar nodig aangepast. Zo vormen beheersingsmaatregelen een essentieel element van governance, risicomanagement en compliance.