Begroting

Begroting is de planning van verwachte inkomsten en voorgenomen uitgaven voor een toekomstige periode, meestal een jaar. Ze geeft richting aan besluitvorming en financieel beheer en wordt toegepast door overheden, organisaties en huishoudens.

Het woord begroting komt van het werkwoord begroten, ‘in kaart brengen’ of ‘ramen’, en verwijst naar de vastgelegde schatting van inkomsten en uitgaven in een document of plan.

Overheidsbegroting: In veel landen is de begroting het belangrijkste instrument van fiscaal beleid. De regering stelt een conceptbegroting op met geraamde inkomsten (belastingen, premies, heffingen) en uitgaven (zorg, onderwijs, infrastructuur). Deze begroting wordt door het parlement besproken en uiteindelijk vastgesteld via de begrotingswet. Vaak wordt ook een meerjarenraming gepresenteerd, waarin de verwachte inkomsten en uitgaven over meerdere jaren worden getoond en financiële doelen worden genoemd.

Begroting bij organisaties: Organisaties gebruiken begrotingen om inkomsten en uitgaven te plannen, investeringen te prioriteren en toezicht te houden op prestaties. Voor bedrijven ligt de focus op winstgevendheid en kasstroom; bij non-profit organisaties ligt vaker de nadruk op doelmatigheid. Een begrotingscyclus omvat planning, goedkeuring, uitvoering en evaluatie, met regelmatig toezicht op afwijkingen van het plan.

Huishoudelijke begroting: Een persoonlijke of huishoudelijke begroting helpt gezinnen bij het beheren van inkomen, vaste en variabele uitgaven, spaargeld en schulden. Vaak wordt deze op maand- of jaarbasis opgesteld en bijgesteld op basis van werkelijke inkomsten en uitgaven.

Kernterminologie omvat inkomsten, uitgaven, overschotten of tekorten en begrotingswijzigingen. Het doel is verantwoorde allocatie van middelen en transparante verantwoording.