begrotingscyclus

De begrotingscyclus is het proces waarin overheden hun middelen plannen, toewijzen, besteden en verantwoorden. Het doel is beleid te financieren op een gestructureerde, transparante en verantwoordelijke manier en om middelen af te stemmen op beleidsprioriteiten en maatschappelijke behoeften.

De cyclus kent doorgaans meerdere fasen. Allereerst vindt beleidsbepaling en planning plaats, waarin de doelstellingen, prioriteiten en het gewenste beleid worden vastgesteld en een macrogrondslag en multi-jarenperspectief worden ontwikkeld. Vervolgens komen de begrotingsvoorbereidingen: ministeries of decentrale overheden concretiseren de plannen in begrotingsvoorstellen en ramingen voor de komende jaren, vaak met indicatoren en prestatieafspraken. Daarna volgt de besluitvorming: de begroting wordt ter goedkeuring voorgelegd aan het centrale overlegorgaan of de wetgevende macht, en na goedkeuring treedt de begroting in werking.

Tijdens de uitvoering worden middelen daadwerkelijk toegewezen en besteed, met toezicht op naleving van regels, verantwoording van uitgaven en monitoring van prestaties. In feite vindt ook periodieke verantwoording plaats via financiële rapportages en jaarrekeningen. Ten slotte vindt evaluatie en bijstelling plaats: de resultaten worden beoordeeld, beleidsintentie getoetst en, indien nodig, bijstellingen aangekondigd of op korte termijn begrotingswijzigingen doorgevoerd. Bij veel overheden is er bovendien een voortgaande cyclus van bijstellingen, evaluaties en aanpassingen aan het volgende begrotingsjaar.

Belangrijke actoren zijn de uitvoerende overheden (bijv. ministeries of decentrale overheden), het parlement of gemeenteraad, en controlerende organen zoals audit- en rekenkamers. Instrumenten als meerjarenraming en prestatie-indicatoren ondersteunen de planning en verantwoording binnen de begrotingscyclus.