Begripsmatig

Begripsmatig is een Nederlands bijvoeglijk en bijwoordelijk woord dat verwijst naar zaken die met begrip of met begripontwikkeling te maken hebben. In de onderwijs- en didactische literatuur duidt begripsmatig vaak op een aanpak, uitleg of leeruitkomst waarbij de kernbegrippen en de relaties daartussen centraal staan, in plaats van louter procedures of rijtjes regels.

In het onderwijs wordt begripsmatig leren beschouwd als een benadering die gericht is op diep begrip, conceptvorming en het kunnen toepassen van theorieën en definities in verschillende situaties. Met begripsgericht onderwijs wordt geprobeerd leerlingen inzicht te geven in wat concepten betekenen, hoe ze met elkaar samenhangen en hoe modellen en representaties (zoals diagrammen, figuren of voorbeelden) een concept verduidelijken. Deze aanpak komt voor in vakken als wiskunde, natuurkunde en taalbeheersing, maar kan in verschillende disciplines worden toegepast.

Etymologisch is begripsmatig samengesteld uit begrip en het achtervoegsel -matig, wat “als zodanig” of “op een bepaalde manier” betekent. Het is een gangbare term in het Nederlandse academische en didactische vocabulaire en wordt zowel in Nederland als in Vlaanderen gebruikt. Het begrip kan per vakgebied nuances hebben en is daarom soms versimpeld of verschuivend in de praktijk.

Begripsmatig blijft een relatief brede aanduiding; verschillende vakgebieden geven er uiteenlopende invullingen aan. Een veelvoorkomend aandachtspunt is het combineren van begripsgericht onderwijs met procedureregels en automatisering, zodat leerlingen zowel begrip als vaardigheid ontwikkelen.