woordtoetsen

Woordtoetsen zijn evaluatie-instrumenten die het woordenschat- en woordbegripsniveau meten. Ze worden toegepast in taalonderwijs, taalverwerving en onderzoekssettings en bestrijken zowel receptieve (passieve) als productieve (actieve) woordkennis.

Veel voorkomende formats zijn meerkeuzevragen over betekenissen, synoniemen of antoniemen; invulsommen of cloze-tests waarbij ontbrekende woorden moeten worden ingevuld; matching-opdrachten; en spelling- of woordvormingsopgaven. Tests kunnen normatief zijn (vergelijking met een referentengroep) of formatief (monitoring van voortgang).

Bij het ontwerpen van woordtoetsen ligt de focus op duidelijke opdrachten, valide en betrouwbare metingen en passende normering. Validiteit bepaalt of de toets echt de gewenste woordenschat meet; betrouwbaarheid gaat over consistente resultaten bij herhaalde afname.

Beperkingen zijn onder meer taal- en cultuurgebondenheid: woorden die in een context of vakgebied veel voorkomen tellen anders mee dan algemene woordenschat. Daarom is het vaak nuttig om meerdere domeinen en verschillende typen vragen te gebruiken en rekening te houden met taalniveau en leeftijd.

Toepassingsgebied omvat onderwijs op basisscholen en voortgezet onderwijs, NT2-programma's en psycholinguistisch onderzoek. In die settings helpen woordtoetsen bij diagnostiek, leerplanning en evaluatie van voortgang.