vrijzwemmend

Vrijzwemmend is een term uit de biologie die wordt gebruikt om organismen te beschrijven die zich actief door water verplaatsen zonder vast te zitten aan een ondergrond. Het tegenovergestelde is sessiel, wat betekent dat een organisme aan een oppervlak vastzit en niet vrij door het water kan bewegen. Sommige soorten zijn hele leven vrijzwemmend (holoplankton), terwijl andere slechts in een larvale fase vrijzwemmend zijn (meroplankton) en daarna vaak sessiel worden.

In mariene en zoetwaterbiologie verwijst vrijzwemmen vaak naar planktonische en nektonische levensvormen. Voorbeelden van vrijzwemmende organismen zijn veel zoöplanktonsoorten zoals copepoden en krill, maar ook vrije kwallen (medusen) en larvale stadia van verschillende zeedieren. Deze vormen verplaatsen zich actief door het water en zijn minder afhankelijk van stromingen of aanhechting aan oppervlakken dan sessiele of drijvende organismen.

In ecologie en taxonomie wordt vrijzwemmend gebruikt om gedrag en levenswijze van organismen te beschrijven. Het begrip helpt bij het onderscheiden van organismen die actief door het water bewegen van degenen die voornamelijk door stromingen worden meegesleept of aan substraten zijn gebonden.

Etymologie: vrijzwemmend is samengesteld uit vrij (vrij) en zwemmen, met de participium -end. Het komt veelvuldig voor in wetenschappelijke teksten.