voorbijgaan

Voorbijgaan is een Nederlands werkwoord dat bij uitstek gebruikt wordt voor het passeren of voorbijgaan, zowel in letterlijke als figuurlijke zin. Het kan slaan op iets dat langs iemand of langs een locatie beweegt (zoals een voertuig of een winkel die langsrijdt), maar ook op tijd of gebeurtenissen die voorbijgaan.

Het werkwoord gaat meestal intransitief en wordt vervoegd met zijn in de voltooide tijd. In de tegenwoordige tijd zegt men bijvoorbeeld: ik ga voorbij, jij gaat voorbij, hij/zij gaat voorbij. De verleden tijd is ging voorbij en de voltooide tijd is voorbijgegaan. Voorbeelden: De trein gaat voorbij. De tijd gaat snel voorbij. Het jaar is voorbijgegaan.

In gebruik kent voorbijgaan verschillende vaak voorkomende toepassingen. Fysiek: een trein of auto passeert langs een weg of spoor. Tijd: de dagen, jaren of tijden slijten en gaan voorbij. Figuurlijk: een kans of voorstel kan aan iemand voorbijgaan, bijvoorbeeld: De kans is aan hem voorbijgegaan. Het ontstaans- of vergaansaspect kan ook benadrukt worden met het bijvoeglijk naamwoord voorbijgaand.

Gerelateerde termen omvatten het bijvoeglijk naamwoord voorbijgaand, wat iets vluchtigs of tijdelijk beschrijft, zoals voorbijgaand verkeer. Een verwante uitdrukking is voorbijgaan aan iets, waarmee men aanduidt dat iemand of iets niet in aanmerking werd genomen of werd gemist. Over het algemeen blijft voorbijgaan een redelijk veelgebruikt, neutraal georiënteerd werkwoord in zowel fysieke als abstracte contexten.