verwijzende

Verwijzende is een Nederlandse bijvoeglijke vorm afgeleid van het werkwoord verwijzen. Het betekent ongeveer 'die naar iets anders verwijst' of 'die een verwijzing bevat'. In taalwetenschap wordt de term gebruikt om elementen aan te duiden die in een tekst naar iets eerder genoemd of bekend refereren. Daarmee ligt de nadruk op de referentiële functie van uitdrukkingen zoals demonstratieve woorden en anaforische verwijzingen. Vaak wordt gesproken van verwijzende uitdrukkingen, hoewel in alledaags taalgebruik ook termen als aanwijzende woorden of terugverwijzende elementen voorkomen.

Een kenmerk is het gebruik van verwijzende zinnen of woorden die een antecedent in de context aanwijzen. Voorbeelden zijn zinnen zoals: “Het regende. Dit maakte het veld glad.” Hier verwijst “Dit” naar de eerder genoemde toestand van het weer. In formelere taalkundige beschrijvingen kan men spreken van verwijzende analyse, waarin de koppeling tussen een uitdrukking en zijn antecedent wordt onderzocht.

Etymologisch is verwijzende afgeleid van het werkwoord verwijzen, met de -ende- uitgang die het deelwoord of bijvoeglijk naamwoord vormt. In het Nederlands wordt het begrip ook in bredere zin gebruikt om iedere vorm aan te duiden die naar iets anders wijst, zoals verwijzingen in teksten of referenties.

Zie ook: verwijzing, referentie, demonstratieve woorden (aanwijzende woorden), anaforische verwijzingen.