tweewoordvorm

Tweewoordvorm is een term uit de Nederlandse taalkunde die verwijst naar een eenheid die bestaat uit twee woorden die samen een betekenisvolle, grammaticale functie hebben, maar meestal blijven geschreven als twee afzonderlijke woorden. In tegenstelling tot samengestelde woorden wordt de tweewoordvorm dus niet aaneengesloten geschreven.

Veel tweewoordvormen zijn idiomatische uitdrukkingen of vaste collocaties. Ze hebben vaak een relatief beperkte distributie en hun betekenis kan moeilijk afgeleid worden uit de afzonderlijke woorden. Voorbeelden hiervan zijn uitdrukkingen zoals in principe, op zich, met name, ten minste. Daarnaast komen tweewoordvormen voor als frequent gebruikte sindsdien bouwstenen die in een zin een specifieke functie vervullen, bijvoorbeeld als bijwoordelijke uitdrukking.

Orthografisch blijft de twee-woordvorm meestal twee woorden; soms komt een oudere spelling met een koppelteken voor, maar dit is zeldzaam. In taalverwerking en lexicografie zijn tweewoordvormen herkenbaar aan hun vaste combinatie en beperkte inflexie; ze kunnen niet altijd op dezelfde manier als vrije woordgroepen aangepast worden.

Het begrip staat dicht bij uitdrukkingen en collocaties; het wordt onderscheiden van zelfstandige woorden en van samengestelde woorden. Het onderscheid kan van belang zijn voor spelling en leermaterialen. Bronvermeldingen beschrijven tweewoordvormen vaak als twee-woordconstructies of als multi-woorduitdrukkingen, afhankelijk van de grammaticale analyse.

Zie ook: uitdrukking, idiom, collocatie, samengesteld woord.