tromboplastinetijd

Tromboplastinetijd, ook wel prothrombinetijd (PT) genoemd, is een bloedtest die de werking van de extrinsieke en de gemeenschappelijke coagulatieroute meet. Bij de test wordt thromboplastine (tissue factor) en calcium toegevoegd aan gecitrateerd plasma en de tijd gemeten tot de vorming van een fibrineklon. De uitkomst wordt uitgedrukt in seconden en vaak ook als een international normalized ratio (INR) om tussen laboratoria vergelijkbaar te blijven.

Procedureel gezien wordt venous bloed verzameld in een anticoagulans (citraat), waarna plasma wordt gescheiden en reagents worden toegevoegd die thromboplastin en calcium bevatten. De PT-tijd is gevoelig voor de aanwezigheid en activiteit van factoren II, VII, V en X, evenals vit K-status en leverfunctie. De INR-waarde corrigeert de PT-waarde voor de gevoeligheid van de gebruikte thromboplastine, zodat resultaten beter vergelijkbaar zijn tussen laboratoria.

Interpretatie en klinisch gebruik: een langere PT/INR kan wijzen op vitamine K-deficiëntie, leverziekte, DIC of anticoagulanttherapie met vitamine K-antagonisten zoals warfarine. PT wordt veel gebruikt om warfarintherapie te monitoren en de anticoagulatieniveaus vast te stellen (doel-INR afhankelijk van de aandoening). Een normale PT sluit ernstige afwijkingen in de extrinsieke route niet uit, maar DOACs kunnen PT beïnvloeden en moeten apart worden geïnterpreteerd.

Beperkingen en overwegingen: PT-waarden variëren per reagentia en analyseresultaten kunnen beïnvloed worden door pre-analytische factoren zoals verwerkingstijd, hemolyse of lipemie. De PT geeft geen volledig beeld van alle coagulatieproblemen en is niet bedoeld voor monitoring van directe orale anticoagulantia zonder specifieke calibraties.