transportprotocollen

Transportprotocollen zijn protocollen die opereren op de transportlaag van het netwerk en zorgen voor end-to-end communicatie tussen processen op verschillende hosts. Ze functioneren als een brug tussen toepassingen en het onderliggende netwerk, verdelen data in segments of datagrams, en regelen betrouwbaarheid, flow- en congestiebeheer, met multiplexing via poorten zodat meerdere toepassingen tegelijk kunnen communiceren.

Er bestaan twee hoofdtypen: verbindingsgeoriënteerde protocollen en verbindingsloze protocollen. Verbindingsgeoriënteerde protocollen, zoals TCP, voeren een verbinding op tussen zender en ontvanger en leveren doorgaans betrouwbare, in volgorde gepresenteerde data. Verbindingsloze protocollen, zoals UDP, verzenden datagrams zonder voorafgaande connectie en bieden weinig tot geen garanties over levering of volgorde.

TCP (Transmission Control Protocol) is het bekendste verbindingsgeoriënteerde transportprotocol. Het gebruikt een drie-weg-handshake om een verbinding op te zetten, biedt foutdetectie en retransmissie van verloren data, en beheert snelheid via flow- en congestiecontrole. TCP garandeert in-order levering en betrouwbaarheid, maar kan bij druk verkeer wat trager zijn door de bevestigingen en retransmissies.

UDP (User Datagram Protocol) is verbindingsloos en levert geen garantie op levering, volgorde of foutcorrectie. Het heeft een minimale header en is daardoor lichtgewicht, waardoor het geschikt is voor real-time toepassingen zoals spraak, videoconferenties en online gaming waar lage latency belangrijker is dan volledige betrouwbaarheid.

Andere transportprotocollen zoals SCTP (Stream Control Transmission Protocol) bieden functies als multi-homing en multi-streaming, wat redundantie en prestatieverbeteringen kan opleveren. QUIC, een moderner protocol dat over UDP draait, biedt betrouwbaarheid en geïntegreerde encryptie met lage latency, en wordt onder meer gebruikt door HTTP/3.

Bij de keuze voor een transportprotocol wegen organisaties factoren zoals betrouwbaarheid, latency, netwerkcondities en beveiliging mee. Encryptie kan via TLS boven TCP of via QUIC worden gerealiseerd, wat de beveiliging van de transportlaag aanzienlijk kan verbeteren.