teststatistieken

Teststatistieken zijn kwantitatieve maten die in de statistiek worden gebruikt om hypotheses over populaties te toetsen. Ze worden berekend uit steekproefgegevens en dienen als basis om te bepalen of een waargenomen effect significant is, gegeven een vooraf vastgesteld significantieniveau. Veelvoorkomende teststatistieken zijn onder meer de t‑waarde, z‑waarde, χ²‑waarde, F‑waarde en de Mann‑Whitney‑U‑statistiek. Elke teststatistiek heeft een bijbehorende verdeling onder de nulhypothese; de keuze van de juiste verdeling hangt af van factoren zoals steekproefgrootte, variatie en aannames over de onderliggende populatie.

Bij een t‑test, bijvoorbeeld, wordt de t‑waarde verkregen door het verschil tussen twee groepsgemiddelden te delen door de standaarderror. Een grote absolute t‑waarde wijst op een klein p‑waarde‑gebied, wat de kans verkleint dat het waargenomen verschil door toeval is ontstaan. In een χ²‑test wordt de χ²‑waarde berekend als de som van de gekwadrateerde afwijkingen tussen geobserveerde en verwachte frequenties, genormaliseerd door de verwachte waarden. Een hoge χ²‑waarde duidt op een slechte fit tussen de data en het verwachte model.

Teststatistieken vormen een cruciaal onderdeel van inferentiële statistiek en maken het mogelijk om op een gestructureerde manier conclusies te trekken uit steekproefgegevens, mits de onderliggende aannames correct worden nageleefd.