tariefpreferenties

Tariefpreferenties zijn door een land verleende verlaagde of vrijgestelde invoerrechten voor geselecteerde goederen uit bepaalde herkomstlanden. Doel is meestal het stimuleren van economische ontwikkeling, export en regionale samenwerking. Preferenties worden doorgaans verleend aan ontwikkelingslanden of groep van landen en kunnen onvoorwaardelijk zijn of onder voorwaarden van naleving van regels van oorsprong, transparantie en toezicht.

Er bestaan verschillende vormen van tariefpreferenties. Unilaterale preferenties, zoals de Generalized System of Preferences (GSP), worden door een handelspartner zonder reciprociteit toegekend. Regionale of bilaterale overeenkomsten kunnen ook tariefvoordelen bieden aan goederen uit deelnemende landen. Probleem- en humanitaire regelingen bestaan ook, bijvoorbeeld EU-regelingen zoals Everything But Arms (EBA) voor de minst ontwikkelde landen. Om in aanmerking te komen voor preferenties moeten goederen doorgaans voldoen aan regels van oorsprong en soms aanvullende vereisten vervullen, zoals documentatie en flexibiliteit bij cumulation (waar herkomstlanden in de productieketen worden meegerekend).

Toepassing van tariefpreferenties kan de marktoegang voor begunstigde landen vergroten, kosten verlagen en exportgroei stimuleren, met mogelijke positieve effecten op werkgelegenheid en diversificatie. Voor de invoerende landen kan dit leiden tot voordeeltjes voor consumenten, maar ook tot inkomstenverlies en administratieve lasten. Kritieken richten zich op beperkte dekking, complexe regels van oorsprong en toezicht, mogelijke verstoringen van wereldwijde handel en twijfels over de daadwerkelijke effectiviteit voor ontwikkeling. POLICY-makers wegen vaak economische baten af tegen budgettaire en administratieve kosten bij het bepalen van de reikwijdte en duur van preferenties.