stofconcentratie

Stofconcentratie is een maat voor de hoeveelheid van een stof die aanwezig is in een bepaalde hoeveelheid oplossing, mengsel of omgeving. Het begrip wordt veel gebruikt in chemie, biologie, milieuwetenschappen en geneeskunde. Afhankelijk van de context kan de concentratie verwijzen naar opgeloste stoffen in een vloeistof, deeltjes in een gas of componenten in een mengsel.

Veelgebruikte eenheden en soorten concentratie zijn onder meer molaire concentratie (mol per liter, M), molale concentratie (mol per kilogram oplossing, m), massafractie (massa van de stof per massa van de oplossing, vaak uitgedrukt als kg/kg), volumenfraction (volume van de stof per volume van de oplossing), en gewicht-per-volume (g/L). Daarnaast bestaan procentuele vormen zoals weight/volume percent (w/v) en massaprocent (w/w). In gassen spreekt men vaak van molfractie of partiële drukken (zoals ppm of ppb voor very lage concentraties).

Metingen en berekeningen: concentratie kan direct worden bepaald door nauwkeurige volumetrische of gravimetrische methoden, of indirect via spectroscopie (bijv. UV-Vis), chromatografie, of elektrochemische sensoren. Bij oplossingen wordt vaak de verdunning berekend met de verdunningsvergelijking C1V1=C2V2, waarmee de concentratie na verdunning kan worden bepaald. Bij meetbare concentraties kunnen standaardoplossingen en kalibratiecurves helpen.

Toepassingen en interpretatie: de concentratie bepaalt de mate van reactiesnelheid volgens de wet van reactiesnelheid, de werking van medicijnen in het lichaam en de effectiviteit van ontbindings- of verontreinigingsprocessen. Concentraties zijn temperatuurafhankelijk; drie belangrijke relaties zijn nodig bij interpretatie: het oplossingsvermogen, de verhouding tussen oplosmiddel en opgeloste stof, en de meetmethode die wordt toegepast.