standhouden

Standhouden is een Nederlands werkwoord dat betekent blijven staan, weerstand bieden of een positie vasthouden onder druk of tegen tegenstand in. De term kan zowel letterlijk worden gebruikt (een dam, een muur of een fort dat standhoudt tegen krachten) als figuurlijk (iemand die stand houdt tegen kritiek, moeilijkheden of concurrentie). In brede zin verwijst het naar het volhouden van een toestand, doel of overtuiging.

In praktische toepassingen kan standhouden verschillende nuance hebben. Fysiek kan het slaan op de stabiliteit van constructies of topografische kenmerken die bestand zijn tegen wind, water of gewicht. In menselijke contexten verwijst het naar volharding en uithoudingsvermogen: een individu, team of organisatie die ondanks tegenslag proceedert, vastbesloten blijft en een positie of visie verdedigt. In sport of politiek kan standhouden betekenen dat men een voorsprong behoudt, of weigert toe te geven aan druk of aantasting van een positie.

Etymologie en verwant taalgebruik: standhouden is samengesteld uit stand en houden, en heeft vergelijkbare vormen in verwante talen (zoals Duits standhalten). Synoniemen omvatten weerstand bieden, doorzetten, volhouden en vasthouden, terwijl antoniemen onder meer toegeven en inzakken zijn. Vaak worden samenstellingen gebruikt met tegen, onder druk of in de hoop: standhouden tegen iemands aanval, standhouden onder moeilijke omstandigheden.

Zie ook: standvastigheid, vasthoudendheid, weerstandsvermogen.