standaardisatieinstanties

Standaardisatieinstanties zijn organisaties die normen ontwikkelen, publiceren en onderhouden die technische specificaties, kwaliteitscriteria en betrouwbaarheid vastleggen. Doel is de veiligheid, compatibiliteit en interoperabiliteit van producten, diensten en processen te verbeteren, handel te vergemakkelijken en consumentenbescherming te versterken. De normen zijn doorgaans vrijwillig, maar overheden kunnen ze opnemen in regelgeving of verwijzen naar normen bij aanbestedingen en toezicht.

Voorbeelden van internationale instellingen zijn ISO en IEC; op Europees niveau bestaan CEN, CENELEC en ETSI. In Nederland is het Nederlands Normalisatie-instituut (NEN) actief. Daarnaast worden sectorale of bedrijfsnormen ontwikkeld door brancheorganisaties en standaardisatieplatforms.

Het ontwikkelingsproces verloopt via technische commissies waarin vertegenwoordigers van bedrijven, onderzoeksinstellingen, consumentenorganisaties en overheden zitting hebben. Ontwerpen worden gepubliceerd, openbare commentaar verzameld en leden stemmen over de uiteindelijke norm. Na publicatie kan een norm worden herzien of ingetrokken.

Standaardisatie ondersteunt de vergelijkbaarheid van producten, vermindert onzekerheid in leveringsketens en stimuleert innovatie. In de EU kunnen geharmoniseerde normen helpen bij het aantonen van conformiteit aan directives en bij CE-markering. Conformiteitsbeoordeling en accreditatie leveren de betrouwbaarheid van test-, inspectie- en certificeringsdiensten.

Standaardisatieinstanties worden gefinancierd via lidmaatschapsbijdragen, verkoop van normen en soms overheidssubsidies. Hun werk is openbaar en normen kunnen intellectueel eigendomsrechten impliceren, zoals octrooien die essentieel zijn voor bepaalde normen.