schaduwvoorzieningen

Schaduwvoorzieningen is een verzamelterm voor maatregelen in de gebouwde omgeving die schaduw bieden en directe zoninstraling beperken. Het doel is om het comfort in binnen- en buitenruimtes te verbeteren, de koelvraag te verlagen en verblinding te verminderen. Schaduwvoorzieningen worden toegepast in zowel gebouwen als openbare ruimten en landschapsinrichtingen, en kunnen onderdeel zijn van het architectonische ontwerp of van gemeentelijke randvoorwaarden.

Voorbeelden zijn externe zonweringssystemen zoals overstekken, brise-soleil, verticale lamellen en buitenjaloezieën; dynamische systemen zoals verstelbare luiken of automatische lamellen; en landschapsmaatregelen zoals bomen, bomenrijen en schaduwdaken. In stedelijke omgevingen kunnen ook gebouwmassa en straatconfiguraties zo worden ontworpen dat schaduw wordt gecreëerd op gevels en trottoirs tijdens warme momenten van de dag.

Bij het ontwerp van schaduwvoorzieningen worden klimaatanalyses en daglichtstudies toegepast om een balans te vinden tussen verminderde zoninstraling en voldoende daglichttoetreding. Factoren als oriëntatie, zonnehoogte, gevelconstructie, onderhoud en esthetiek spelen een rol, evenals kosten en levensduur.

Voordelen omvatten lagere koelingskosten, verbeterde thermostatische en visuele comfort, langere levensduur van gevelmaterialen door minder UV-straling en betere buitenbeleving. Nadelen of aandachtspunten zijn mogelijk hogere aanlegkosten, onderhoud van bewegende onderdelen en eventuele beperkingen voor daglicht of uitzicht.

Zie ook: daglicht, passieve koeling, zonwering.