reflectieopdrachten

Reflectieopdrachten zijn opdrachten waarin studenten of professionals reflecteren op ervaringen uit leren, stage of beroepspraktijk. Het doel is inzicht krijgen in wat men geleerd heeft, waarom bepaalde keuzes zijn gemaakt en hoe men het handelen kan verbeteren. Ze worden veel toegepast in onderwijs, met name in mbo, hbo en universitaire opleidingen, maar ook in zorg-, onderwijs- en bedrijfsopleidingen.

Vormen: reflectiejournal, portfolio, reflectieverslag of korte reflectiepresentatie. Vaak worden modellen gebruikt zoals Gibbs’ reflectiecyclus, Kolbs ervaringsleren cyclus of Brookfield’s vier oogpunten om structuur aan te brengen. Een gebruikelijke structuur is: beschrijving wat er gebeurde, gevoelens die het oproept, evaluatie van wat wel of niet werkte, analyse van oorzaken, conclusie en een plan van handelen.

Beoordeling en kwaliteit: beoordelaars letten op diepgang en onderbouwing met relevante theorie, de koppeling tussen praktijk en theorie, concreet en specifiek beschreven lessen, eerlijkheid en reflectie; bovendien op helderheid van opbouw en taal, en op ethische en privacy-overwegingen.

Tips: houd het bij, gebruik concrete voorbeelden, verbind praktijkervaringen aan theorie, werk volgens een vast model, vermijd vage beweringen en anonimiseer personen als dat nodig is. Reflectieopdrachten dragen bij aan metacognitie en professionele ontwikkeling en worden vaak opgenomen in een portfolio of gebruikt als leer- en beoordelingsinstrument.