punctueel

Punctueel is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord dat aangeeft dat iemand of iets precies op tijd is of zich aan afgesproken tijden houdt. Het beschrijft de eigenschap van stiptheid, betrouwbaarheid en consistente tijds naleving.

Etymologie: punctueel is ontleend aan het Franse ponctuel, verwant aan het Engelse punctual en terug te voeren op het Latijnse punctualis. In het Nederlands weerspiegelt het een formele aanduiding van tijdige juistheid.

Gebruik en nuance: punctueel komt vooral voor in formele of zakelijke contexten, bijvoorbeeld in transport, planning en afspraken. Een trein die punctueel vertrekt, is op tijd; iemand die punctueel is, komt altijd op tijd. Synoniemen zijn stipt en op tijd, maar stipt kan iets informeler of strenger klinken, en tijdig benadrukt eerder het niet te laat zijn dan de exacte tijd.

Verwant woord is punctualiteit, de eigenschap om voortdurend op tijd te zijn en afspraken na te komen. In zakelijke teksten kan punctueel als bijvoeglijk naamwoord ook worden gebruikt om de betrouwbaarheid van schema’s, afspraken of mensen aan te geven, bijvoorbeeld in een punctueel uitgewerkt schema of bij een punctueel nagekomen afspraak.