probleemoplossingsproces

Het probleemoplossingsproces is een systematische aanpak om een probleem te identificeren, te analyseren en op te lossen. Het wordt toegepast in diverse sectoren zoals bedrijfsvoering, engineering, IT en onderwijs en kan zowel ad hoc als op langere termijn worden ingezet. Het doel is om effectief en efficiënt een oplossing te vinden die het gewenste resultaat oplevert en ongewenste bijeffecten minimaliseert.

Een doorgaand proces kent meerdere fasen: probleemdefinitie, oorzaakanalyse, generatie van mogelijke oplossingen, selectie van de beste oplossing en het plan van implementatie, uitvoering en monitoring. In de praktijk zijn deze fasen vaak iteratief; terugkeren naar een eerdere stap is normaal wanneer nieuwe informatie beschikbaar komt of resultaten tegenvallen. Bij de probleemdefinitie wordt aangegeven wat het probleem precies inhoudt, wat de gevolgen zijn en wat de scope is.

Oorzaakanalyse kan technieken omvatten zoals de vijf waarom’s, visgraatdiagram of data-analyse. Oplossingen worden gegenereerd door brainstormen, creatieve technieken en benchmarking; selectie gebeurt aan de hand van criteria zoals haalbaarheid, kosten, impact en risico's, soms met een kosten-batenanalyse. Na keuze volgt een plan van aanpak en implementatie. Processen en verantwoordelijkheden worden vastgelegd, en bijsturing gebeurt op basis van voortgangsmetingen. Effectiviteit wordt geëvalueerd aan de hand van vooraf gedefinieerde meetlatten en leerpunten worden vastgelegd voor toekomstige situaties.

Kernkenmerken van het probleemoplossingsproces zijn structuur, samenwerking en adaptief leren. Succesfactoren zijn duidelijke doelstellingen, betrokkenheid van stakeholders en een cultuur die fouten als leerpunt ziet.