prestatiebudgetten

Prestatiebudgetten is een budgetteringswijze waarbij publiek geld wordt toegewezen en aangewend op basis van afgesproken prestaties en indicatoren, in plaats van louter op eerdere uitgaven of inputvolumes. Het doel is om beleid en uitvoering beter op elkaar af te stemmen, verantwoording te vergroten en de efficiëntie te verbeteren.

Weringsprincipe en kenmerken: bij prestatiebudgetten worden doelstellingen, output- en/of uitkomstindicatoren en vaak eveneens kwaliteitseisen vastgesteld. De middelen worden gekoppeld aan de realisatie van deze afspraken en kunnen bij afwijkingen worden bijgesteld. De uitvoering vindt doorgaans plaats via contracten of convenanten met aanbieders, interne organisaties of bestuurseenheden, waarbij monitoring, reporting en evaluatie essentieel zijn.

Voordelen en verwachte effecten: door te koppelen wat geleverd moet worden aan de financiering ontstaat meer transparantie over resultaten, prikkelt het doelgericht handelen en bevordert het verantwoordings- en prestatiebewustzijn. Het biedt mogelijkheden om middelen te alloceren naar beleidsprioriteiten en om prestaties te benchmarken.

Uitdagingen en kritische overwegingen: meten van prestaties kan complex zijn en gevoelig voor tunnelvisie of gaming van indicatoren. Datakwaliteit, definities, tijdshorizonten en administratieve last kunnen belemmerend werken. Bovendien vereist het cultuur- en capaciteitsopbouw binnen organisaties om resultatengericht werken te verankeren.

Toepassing: prestatiebudgetten zijn actief in diverse sectoren van de publieke sector en gemeenten, en maken deel uit van bredere bewegingen richting results-based management en New Public Management. De aanpak blijft in ontwikkeling, met aandacht voor betrouwbaarheid van metrics en houdbaarheidsaspecten bij lange termijnplanning.

---