plasmamembraaneiwitten

Plasmamembraaneiwitten zijn de eiwitten die zich associëren met de plasmamembraan van cellen. Ze kunnen voorkomen aan de buiten- of de cytoplasmatische zijde van de membraan en omvatten zowel integraal membraaneiwitten die de lipide dubbellaag doorkruisen als perifere eiwitten die via niet-covalente interacties binden aan membraaneiwitten of lipiden. Daarnaast bestaan er lipidgeankerde eiwitten die vastzitten via covalente verbindingen met lipiden, bijvoorbeeld GPI-anker of via lipidegroepen zoals myristoyl- en palmitoylgroepen.

Transmembraaneiwitten bevatten vaak meerdere alfa-helices die door de hydrophobe kern van de lipide dubbellaag strekken. Sommige eiwitten vormen beta-barrelstructuren, die vaker voorkomen in prokaryotische buitenmembranen. Daarnaast bestaan er lipidgeankerde eiwitten die vastzitten via covalente verbindingen met lipiden, bijvoorbeeld GPI-anker of via lipidegroepen zoals myristoyl- en palmitoylgroepen.

Functies van plasmamembraaneiwitten omvatten transport van ionen en moleculen (kanalen, transporters, pompen), receptoren voor signalen, katalyse op de membraanzijde, celadhesie en mechanosignalering, en structurele ondersteuning.

Biogenese en trafficking: plasmamembraaneiwitten worden gesynthetiseerd in het ruw endoplasmatisch reticulum, waar ze worden ingebouwd en gefold met hulp van chaperones. Ze ondergaan posttranslationele modificaties zoals glycosylering in het Golgi-apparaat en worden vervoerd naar de membraan in vesikels. Eiwitten worden gereguleerd door endocytose, recycling of afbraak.

Onderzoeksmethoden omvatten immunolabeling, proteomische analyses, cryo-elektronenmicroscopie en röntgenkristallografie. Plasmamembraaneiwitten zijn essentieel voor celcommunicatie, stofwisseling, immuunherkenning en homeostase van de cel.