periodinstrumenten

Periodinstrumenten zijn muziekinstrumenten die gebouwd en bespeeld werden volgens de bouwprincipes, materialen en speeltechnieken van historische tijdperken. In de hedendaagse uitvoering worden ze vaak ingezet binnen de historisch geïnformeerde uitvoeringspraktijk (HIP). Doel is klank en speelwijze dichter bij de bronnen te brengen dan bij moderne instrumenten.

Kenmerken variëren per instrumentgroep. Veel strijkinstrumenten gebruiken gut strings en geven vaak een helderdere, directere klank dan moderne instrumenten; klankinstrumenten zoals harpsichord en clavichord hebben geen dynamische toetsrespons zoals een piano; fortepiano onderscheidt zich door een lichtere constructie en een andere toonvorming. Blokfluiten, traverso’s en andere barokke hobo’s ontbreken soms ventielen of hebben afwijkende ventielconfiguraties; koperblazers zoals natural horn en sackbut zonder ventielen leveren andere articulaties en kleuring. Stemmen gebeurt vaak in oudere temperamenten en lagere standaardstemmen (veelal A=415 Hz) in plaats van de moderne A=440 Hz. Speeltechnieken omvatten ornamentatie en dansmatige articulatie die bij de tijd horen.

Voorbeelden omvatten instrumentgroepen als viool, viola da gamba en cello met gut strings; keyboardinstrumenten zoals harpsichord, clavichord en fortepiano; windinstrumenten zoals blokfluit, barokfluit, oboe da caccia en oboe d’amore; en koperen zoals natural horn en sackbut. Periodinstrumenten worden toegepast bij repertoire uit de Renaissance tot het vroege Classicisme, in gespecialiseerde ensembles en opnames, en vormen een kernonderdeel van de benadering van historische uitvoeringspraktijk. Debatten blijven bestaan over authenticiteit versus moderne reconstructie en invloeden op interpretatie.