oxidiseren

Oxidiseren is een chemisch proces waarbij een stof elektronen verliest of een stijging van het oxidationstoelaat optreedt. In redoxreacties is oxidatie de afgifte van elektronen en is reductie het tegenbeeld, waarbij elektronen worden opgenomen. Samen vormen oxidatie- en reductieprocessen een geïntegreerde verschuiving van elektronen tussen stoffen.

Bij oxidatie fungeert een oxidator als acceptor van elektronen, terwijl een reductant elektronen doneert. Oxidatie vindt vaak plaats met zuurstof als oxidator, maar ook bleek oxidatiemiddelen zoals waterstofperoxide, chloor of andere chemicaliën kunnen elektronen Eisen. Fysieke factoren zoals temperatuur, aanwezigheid van water en katalysatoren beïnvloeden de snelheid van oxidatie.

Veelvoorkomende voorbeelden zijn roesten van ijzer (ijzer reageert met zuurstof en water tot ijzeroxide), en verbranding van brandstoffen waarbij koolwaterstoffen reageren met zuurstof tot kooldioxide en water. In de biologie spelen oxidatie-reductie reacties een cruciale rol: in cellen leveren moleculen als NADH elektronen aan de elektronentransportketen in mitochondriën, waardoor ATP-synthese mogelijk is en uiteindelijk water ontstaat. Ook enzymatische oxidaties komen voor, zoals de browning van appels door polyfenoloxidase.

Oxidatie heeft grote praktische implicaties. Het draagt bij aan corrosie van metalen, veroudering van materialen en verwering, maar ook aan nuttige processen zoals energieproductie en chemische synthese. Het begrip van oxidatiegetallen helpt bij het analyseren van redoxreacties, waarbij het oxidatiegetal van atomen stijgt bij oxidatie en daalt bij reductie.