ouderdomsbepaling

Ouderdomsbepaling, ook bekend als Leeftijdsbepaling, is het proces waarbij de leeftijd van een persoon wordt ingeschat op basis van lichamelijke kenmerken, medische beelden en soms biochemische markers. Het wordt toegepast in forensische onderzoeken, rechtspraak, immigratie, kinderbescherming, archeologie en antropologisch onderzoek, en bij medische planning.

Meest gangbare methoden zijn radiologische en dentale benaderingen. Botleeftijd wordt geschat met röntgenfoto’s van hand en pols en vervolgens vergeleken met gestandaardiseerde referenties, zoals het Greulich-Pyle atlas of de Tanner-Whitehouse methode (TW2/TW3). Deze methoden koppelen maturiteitsstadia van botten aan een geschatte chronologische leeftijd. Dentale leeftijd maakt gebruik van de ontwikkeling en eruptie van tanden; tanden kunnen betrouwbare indicatoren zijn, hoewel ze beïnvloed kunnen worden door voeding, ziekte en genetische factoren.

In late adolescentie en vroege volwassenheid worden aanvullende informatie en skeletkenmerken gebruikt, zoals epifysaire fusie van lange botten en degeneratieve veranderingen, soms aangevuld met beeldvorming van andere botstukken. Daarnaast komen moderne benaderingen op basis van DNA-methylatie in beeld, de zogeheten epigenetische klokken, die een biologische leeftijd proberen te bepalen. Deze methoden staan nog in ontwikkeling en hebben variabele validiteit afhankelijk van populatie en context.

Nauwkeurigheid: leeftijdsramen zijn gebruikelijker dan exacte jaartallen; de precisie varieert met leeftijd, gezondheid, voeding en populatiekenmerken. Ethiek en privacy spelen een rol bij procedures bij levende personen; bij resten en archeologie ligt de focus op zo veel mogelijk informatieve skeletkenmerken.

Toepassingsvelden: forensiek, immigratie en rechtspraak, kinderbescherming, archeologie en academisch onderzoek.