oppervlaktsmoothheid

Oppervlaktsmoothheid is een materiaalkundig en productiegericht begrip dat de mate aangeeft waarin een oppervlak vlak en glad is, oftewel hoe goed het vlakke of gladde ideaal kan worden benaderd. Het concept wordt vaak verward met oppervlakruwheid, maar smoothheid verwijst meer naar de continue vlakheid en de onderliggende topografie op microscopisch niveau. In het ontwerp en de fabricage is smoothheid van belang voor functies zoals afdichting, tribologie, optische eigenschappen en wrijving.

Meettechnieken en parameters

Smoothheid wordt meestal gekwantificeerd met profilometrische metingen. Bij contactprofilometrie wordt een tastprobe langs een lijn bewogen; non-contactmethoden gebruiken optische technieken zoals witlicht interferometrie of confocale profilometrie. De belangrijkste parameter is Ra, de gemiddelde afwijking van de profiel ten opzichte van een ideale lijn. Andere veelgebruikte parameters zijn Rq (de RMS-ruwheid) en Rz (het gemiddelde hoogteverschil tussen pieken en dalen over meerdere delen). Voor zijnareale textuur worden areale varianten gebruikt, zoals Sa, Sq en Sz.

Omvang en normen

Onderzoek en industriële specificaties refereren vaak aan normen zoals ISO 4287 voor profielruwheid en ISO 25178 voor areale oppervlaktextuur. Deze normen definiëren meetmethoden en karakteristieke parameters, waardoor vergelijkbaarheid en kwaliteitscontrole mogelijk worden gemaakt.

Toepassingen en factoren

De oppervlaktsmoothheid wordt beïnvloed door het bewerkingsproces (draaien, frezen, slijpen, polijsten), het gebruikte gereedschap, het materiaal en de bewerkingsomstandigheden. Een lagere ruweheid en hogere smoothheid kunnen de wrijvings- en slijtageprestaties verbeteren, afdichtingen betrouwbaarder maken en optische eigenschappen optimaliseren. In precisie- en high-tech sectoren is een strikte naleving van oppervlakte-smoothheid vaak een vereiste.