ondergraving

Ondergraving is het proces waarbij grond onder een constructie wordt verwijderd of ondermijnd, waardoor de draagkracht van de fundamenten kan afnemen en verzakkingen of instorting kunnen optreden. De term wordt in verschillende contexten gebruikt, waaronder civiele techniek, bouw en militaire geschiedenis. In de bouw- en geotechnische context verwijst ondergraving meestal naar het weghalen van steun onder een gebouw, brug of andere constructie door nabijgelegen werkzaamheden, lekkages of verzakkingen in de ondergrond.

Oorzaken en gevolgen

Ondergraving kan ontstaan door ontheffing van draagvlak, bodemdaling, verzakkingen, lekkages of grondwaterstand-veranderingen. De gevolgen variëren van scheurvorming en ongelijke zetting tot aanzienlijk structureel letsel bij de constructie. Complexiteit neemt toe bij samengestelde gronden, nabijgelegen infrastructuur of onzichtbare verzakkingen.

Preventie en mitigatie

Belangrijke maatregelen zijn uitgebreid geotechnisch onderzoek vooraf, monitoring van bewegingen en waterstanden, en tijdige ondersteuning van de constructie waar nodig. Technieken zoals stutwerk, onderstutten, of ondergrondse versterking (onderpinnen, paalfunderingen) kunnen verzakkingen beperken. Daarnaast kunnen grondverbetering en Adequate waterbeheersing verzakkingen voorkomen. Tijdens werkzaamheden moet veiligheidsbeleid en methodische planning worden gevolgd om ondergrondse bewegingen te beperken.

Historische context

In militaire geschiedenis verwijst ondergraving ook naar mine-technieken waarbij tunnels onder verdedigingswerken werden gegraven om doorbrekingen te veroorzaken. Deze betekenis ligt verder af van civiele bouwtoepassingen maar deelt conceptueel het feit van ondergrondse verankering en destabilisatie.

Zie ook

Ondermijning, fundering, onderstutten, paalfundering.