ondergemiddelde

Ondergemiddelde is een term uit de statistiek en het alledaagse taalgebruik die verwijst naar waarden, scores of prestaties die lager liggen dan het rekenkundige gemiddelde van een groep of dataset. Het woord bestaat uit onder en gemiddelde en wordt meestal gebruikt als zelfstandig naamwoord (een ondergemiddelde) of als bijvoeglijk naamwoord (ondergemiddelde score of prestatie). In statistische context verwijst ondergemiddelde vaak naar alle waarnemingen x waarbij x < μ, waarbij μ het aritmetisch gemiddelde van de verzameling is. Het tegenovergestelde is bovengemiddeld of boven het gemiddelde.

Toepassingen: In onderwijs kan een ondergemiddelde toetswaarde aangeven dat een leerling lager scoorde dan het klasgemiddelde. In economie of arbeidsanalyse kan het verwijzen naar inkomens of prestaties die onder het gemiddelde liggen ten opzichte van een referentiewaarde. In rapportages wordt vaak gesproken over ondergemiddelde prestaties of ondergemiddelde scores, meestal in combinatie met een omvang of percentage van de populatie.

Berekening en interpretatie: Het bepalen van ondergemiddelde waarden hangt af van de gekozen maatstaf voor gemiddeldes (aritmetisch gemiddelde, mediaan). Bij scheve verdelingen kan het gemiddelde buitenproportioneel worden beïnvloed, waardoor het aantal ondergemiddelde waarnemingen groter of kleiner oogt dan de centrale tendens doet suggereren. Daarom worden vaak ook mediaan en andere percentielen besproken naast het begrip ondergemiddelde.

Zie ook: boven gemiddeld, gemiddeld, mediaan, percentiel, variantie.