omgegaan

Omgegaan is de voltooide deelwoord van het Nederlandse werkwoord omgaan. Het werkwoord omgaan betekent in hoofdtrekken: omgaan met, goed handelen in de omgang met iemand of iets; het gaat over hoe iemand reageert, handelt of inspeelt op een situatie. De meest voorkomende combinatie is omgaan met, waarmee het aanduidt hoe iemand met stress, veranderingen, problemen of anderen omgaat. Voorbeelden zijn: “Hoe ga je om met stress?” en “We moeten leren omgaan met veranderingen.”

In de voltooide tijden wordt omgegaan meestal vervoegd met het hulpwerkwoord zijn. Voorbeelden: “Tijdens de crisis is er goed met de situatie omgegaan.” of “Ze is er goed mee omgegaan.” De voltooide vorm kan ook verschijnen in langere constructies zoals “we hebben er goed mee omgegaan,” waarin het werkwoord omgaan in combinatie met met en een voornaamwoordoptie optreedt.

Etymologisch komt omgang van het werkwoord gaan met het prefix om- dat vaak een betrekkings- of oriëntatiebetekenis toevoegt. In combinatie met omgaan ontstaat zo het figuurlijke idee van hoe iemand zich verhoudt tot en reageert op wat zich aandient. Het woord wordt veelvuldig gebruikt in relaties, werk, opvoeding en psychosociale contexten. Een verwante vorm is omgang, een zelfstandig naamwoord dat conduct of manier van handelen betekent.

Zie ook: omgang, omgaan met, emotionele omgang, coping.