nieoywionym

Nieoywionym to neologizm używany w językoznawstwie polskim i teorii mediów, służący do opisywania zjawisk, przekazów lub artefaktów, które nie wywołują spodziewanych reakcji poznawczych lub emocjonalnych u danej publiczności. Termin ten stosuje się do dzieł sztuki, przekazów medialnych lub komunikatów politycznych, które adresują istotne tematy, lecz nie generują oczekiwanego zaangażowania.

Etymologia terminu wskazuje na połączenie prefiksu nie- oraz czasownika wywołać. Forma nieoywionym pojawia się jako wariant odmieniony w tekstach teoretycznych, odzwierciedlając ideę czegoś nie wywołanego lub nie elicited.

Zakres użycia jest opisowy i ma na celu odróżnienie warunków odbioru od ocen wartościujących. Nieoywiony motyw czy przekaz pomagają analizować czynniki takie jak uwaga odbiorców, sposób kontekstualizacji czy kapitał kulturowy, w porównaniu z elementami wywołanymi lub dobrze przyjętymi.

W praktyce badacze mogą klasyfikować jako nieoywiony motyw w filmie, który mimo wysunięcia na pierwszy plan nie przyciąga uwagi ani nie wzbudza empatii. W analizach dyskursu politycznego nieoywiony opisuje przekazy, które nie mobilizują wskazanych grup odbiorców.

Krytycy zwracają uwagę na subiektywność oceny i problem definicyjny, sugerując, że granice tego terminu bywają niestabilne i utrudniają porównywalność wyników między badaniami.

Zobacz także: wywołać, teoria recepcji, studia odbioru.