mobilisatieprogramma

Een mobilisatieprogramma is een plan of samenhangend geheel van procedures bedoeld om een land en zijn hulpbronnen snel en efficiënt gereed te maken voor grootschalige inzet in tijden van oorlog, dreiging daarvan of andere ernstige crises. Het omvat zowel militaire als civiele elementen en richt zich op het vergroten van de responstijd en het waarborgen van continuïteit van vitale functies.

De belangrijkste onderdelen zijn onder meer het wettelijke en organisatorische kader; grenslijnen voor activatie; inzet van reservisten en civiel personeel; beschikbaar stellen van materieel en logistieke capaciteit; transport- en communicatienetwerken; de commandostructuur en coördinatie met andere ministeries en met civiele autoriteiten; bescherming van vitale infrastructuur; training en oefeningen; en demobilisatieplanning.

De uitvoering verloopt doorgaans in fasen: alarm- of waarschuwingsfase, mobilisatie, inzet en operationele ondersteuning en bevoorrading, gevolgd door demobilisatie en hergroepering. In sommige systemen is gedeeltelijke mobilisatie mogelijk, afhankelijk van de dreiging en de wettelijke kaders.

Naast militaire aspecten bestrijkt een mobilisatieprogramma ook civiele maatregelen zoals continuïteit van kritieke infrastructuur en economische sectoren, en kan het afstemmen van industrie, transport en gezondheidszorg omvatten. Internationaal verschilt de precieze opzet, maar veel landen beschouwen mobilisatieprogramma's als kernonderdeel van nationale veiligheid en noodplanning.