materialenstromen

Materialenstromen is een analysemethode en een concept waarmee de verplaatsing, omzetting en opslag van materie binnen een afgebakend systeem worden beschreven. Het systeem kan een land, regio, sector, bedrijfsketen of productroute zijn. De stromingen omvatten input van grondstoffen, halffabricaten en eindproducten, gebruik van materialen, afvalstromen en de recycling of hergebruik van materialen. Het doel is om de totale hoeveelheid materiaal en de routes die materialen volgen inzichtelijk te maken en trends te volgen over tijd.

De belangrijkste methode is Material Flow Analysis (MFA). In MFA worden massa-boekingen gemaakt bij knooppunten zoals invoer, productie, consumptie, opslag en uitstroom. Belangrijke onderdelen zijn de grensbepaling van het systeem, de verhouding tussen stromingen en voorraden, en de tijdsperiode die is bestudeerd. Data kunnen afkomstig zijn uit statistieken over productie en handel, bedrijfsrapportages en schattingen. Resultaten leveren onder meer kaartbare stromingen, efficiëntie-indicatoren en een material footprint die beleidsmakers en bedrijven kunnen gebruiken voor monitoring en evaluatie.

Toepassingen bevinden zich in de circulaire economie, resource-efficientie, en risicobeoordeling in supply chains. Doelen omvatten het verminderen van materiaalverlies, het vergroten van recycling en het ontwerpen van producten en processen met langere levensduur en betere herbruikbaarheid. Sectorale toepassingen zijn onder meer bouw, elektronica, plastics en stedelijke systemen.

Uitdagingen bestaan uit datakwaliteit en beschikbaarheid, complexiteit van echte systemen, grens- en schaalbepaling, tijdsafhankelijkheid en onzekerheden in schattingen. Desondanks vormt MFA een bruikbaar raamwerk om materiaalgebruik te monitoren, verantwoording af te leggen en kansen voor verbetering te identificeren.