marktinnovatie

Marktinnovatie verwijst naar de ontwikkeling en invoering van nieuwe ideeën, processen of vormen van coördinatie die de werking van markten voor goederen, diensten of kapitaal verbeteren. Het kan betrekkelijk ingrijpende veranderingen in marktdesign, bedrijfsmodellen, prijsvorming en distributie aanwakkeren en leidt vaak tot efficiëntere matches tussen aanbieders en kopers.

Voorbeelden zijn digitale platforms en marktplaatsen die kopers en verkopers bij elkaar brengen, nieuwe manieren van prijsbepaling zoals dynamisch of realtime prijzen, innovatieve contractvormen, en betalings- en clearing-infrastructuren. Ook nieuwe financieringskanalen (crowdfunding, peer-to-peer lending), interoperabiliteit en gegevensgestuurde matchmaking vallen onder marktinnovatie. Daarnaast kan de combinatie van producten en diensten via ecosystemen en platformisering de toegankelijke marktruimte vergroten.

Drijfveren en faciliterende factoren zijn onder meer digitale technologieën, datagedreven analyse, kunstmatige intelligentie, liberalisering en regulering, internationalisering en veranderende consumentenbehoeften. Marktinnovatie wordt vaak versneld door netwerkeffecten en schaalvoordelen die sommige platforms winstgevend maken.

De effecten zijn gemengd. Voordelen bestaan uit lagere transactiekosten, meer concurrentie, grotere markttoegang en innovatie in producten en diensten. Nadelen zijn onder meer toenemend marktmacht, barrières voor toetreding, privacy- en data-governance-zorgen en de complexiteit van regelgeving die grensoverschrijdende platforms raakt.

Economisch onderzoek meet marktinnovatie doorgaans via nieuwe markten en bedrijfsmodellen, volumegroei van transacties, prijsconvergentie, en het tempo van toetreding door aanbieders en spelers uit aangrenzende sectoren.