locomotief

Een locomotief is een zelfrijdend voertuig op rails dat treinwagons trekt of duwt. Het vormt het motorische deel van een trein en levert de kracht die de wielen laat draaien. Lokomotieven worden meestal aan het begin of eind van een trein geplaatst, maar bij lange treinen kunnen ze ook in het midden voorkomen om de trein te trekken.

Er bestaan drie hoofdtypen locomotieven: stoomlocomotieven, diesellocomotieven en elektrische locomotieven. Stoomlocomotieven werken met een boiler die stoom produceert die een motor aandrijft. Diesellocomotieven gebruiken een dieselmotor die een generator aandrijft die elektrische motoren voedt die de wielen laten draaien. Elektrische locomotieven halen hun energie uit bovenleiding of een derde rail en gebruiken elektrische motoren om de wielen aan te drijven. Er bestaan ook hybride varianten en brandstofcelvarianten.

Qua constructie hebben locomotieven doorgaans een cabine voor de machinist, een motorblok en een aandrijflijn. Ze rijden meestal op twee tot vier draaistoelen (bogies) met wielen en zijn uitgerust met remsystemen, besturingsinstallaties en veiligheidstechnologie. Moderne locomotieven kunnen in meerdere eenheden samenwerken en worden vaak elektronisch aangestuurd.

Historisch ontstonden de eerste locomotieven in de 19e eeuw, met de opkomst van stoom als dominante aandrijving. In de loop van de 20e eeuw vervingen diesel- en elektrische locomotieven steeds vaker de stoomlocomatieven. Tegenwoordig blijven locomotieven essentieel voor zowel passagier- als goederentransport, terwijl elektrificatie en efficiëntere aandrijfmethoden de bedrijfsvoering en milieu-impact verbeteren.